Yumuşatıcılar – Makro ve Mikro Silikonlar, Tekstil terbiye proseslerinin son basamağını oluşturan bitim işlemlerinde kullanılır. Bunlar mamulün tutumunu, görünümü ve kullanım özelliklerini etkileyen ve yeni özellikler kazandıran işlemlerdir. Bu bitim işlemlerinde yumuşatıcıların büyük bir yeri bulunmaktadır. Tekstil endüstrisinde en geniş kullanımı olan ve Apre Kimyasalları grubunda bulunan Yumuşatıcılar silikonlardır.

Yumuşatıcılar – Makro ve Mikro Silikonlar

Son yıllarda tekstil terbiyesi bitim işlemlerinde kendine önemli ve büyük bir yer edinen Silikon Yumuşatıcılar, yumuşatıcı kategorisinde en yüksek kullanıma sahip olmuşlardır. Metilsiloksan ilk silikon yumuşatıcı olarak tanımlanmaktadır. Son yıllarda kullanımı yaygın olmasada silikon elastomerlerde bu kategoride yer almaktadır. Teknoloji ve kimya alanındaki gelişmeler ile Mikro Emülsiyonlar ve Hidrofil Silikonlar gibi silikonlu ürün çeşitlerinin sayısını arttırmakta ve her geçen gün bu ürün yelpazesi genişlemektedir. Silikon elastomerlerin kumaşa kazandırdığı özellikler olarak daha iyi dikim kolaylığı, parlaklık, elastikiyet ve yumuşaklık sayılabilir.

Günümüzde silikon emülsiyonları olarak, yaygın olarak aminofonksiyonel silikon yağlarından elde edilen Makro ve Mikro Emülsiyon olan Silikon Yumuşatıcılar kullanılmaktadır. Makro emülsiyonlar büyük moleküllere sahip olması nedeniyle kumaşın yüzeyinde kalmakta ve yüzey yumuşaklığını etkin bir şekilde sağlamaktadır. Silikon Mikro emülsiyonlar yeni geliştirilenler kategorisinde yer almış ve büyük bir önem kazanmıştır. Tanecik büyüklüğüne bakılan Mikro emülsiyonların 10 ile 100 nm aralığında olduğu sonucuna varılmıştır. Mikro emülsiyonlar, hafif mavi renkten saydam görünüme kadar değişen bir renk aralığında olup, süt gibi bulanık değildir. Mikro emülsiyonların su gibi berrak olanlarının tanecik boyutu incelendiğinde 10 nm’nin altında olduğu sonucuna varılmıştır.

Mikro emülsiyonlar, yüzeyde bir ağ yapısı oluştururlar. Bu oluşturdukları ağ yapısı değişmeden veya bozulmadan liften life ve lif yüzeyi boyunca hareketini sağlayıp çok iyi bir yayılım etkisi göstermektedirler. Bu özellik sayesinde yüzey kayganlığı, çok iyi bir yüzey, iç yumuşaklık ve bunlara ek olarak ise buruşmazlık özelliği de kazandırır. Bunlar amino gruplarına sahip oldukları için anyonik yüzeyler tarafından kolaylıkla alınmaktadırlar. Katyonik gruplar lif yüzeyine doğru mükemmel oryantasyonla yönlenirken polar olmayan gruplar lif yüzeyinden dışa doğru yerleşim sergilemektedir. Bundan dolayı Tekstil Yumuşatıcıları kategorisinde en iyi yumuşatma özelliğine sahip olan aminosilikonlardır.

Bu yumuşatıcıların dezavantajlarına göz atıldığında ise ; sararmaya karşı dayanımlarının düşük olduğu görülmüştür. Bunun sebebi atmosferik oksijene karşı dayanıklı olmayan amino gruplarının oksidasyona uğramasıdır. Kullanım yerine göre kumaşa hidrofob özellik kazandıran aminofonksiyonel silikon yumuşatıcıların diğer bir dezavantajı dır.

Makro ve Mikro Silikonlar ın üretimleri arasındaki en önemli farklılıklar; silikon mikroemülsiyon imalatının ileri teknoloji gerektirmesi, daha fazla Emülgatör, daha az enerji kullanımı ve gerektiğinde daha yüksek sıcaklıklarda kendiliğinden emülsiye olmasıdır. Silikon Yumuşatıcıların işlem görmüş ürünlere daha hidrofob bir özellik kazandırması yumuşatıcının amin içeriği, zincir uzunluğu veya viskozitesinin artması ile sağlanmaktadır. Bunun sonucunda kumaş daha yumuşak bir özellik kazanmış olur. Bu yumuşatıcı zincirinde bulunması gereken amin gruplarının sayısının az veya yetersiz olması ya da amin grupları sayısının çok fazla olması durumunda ulaşılmak istenen tutum elde edilememektedir. Bundan dolayı optimum amin içeriği de Silikon Yumuşatıcılarda önemli bir ölçüt olmuştur.

Hidrofil Silikon Yumuşatıcıları Mikro emülsiyonlardan sonra üretilmeye başlanmıştır ve hidrofil silikon yumuşatıcıları silikon lekesi oluşumu tehlikelerini azaltmıştır. Bunun sebebine bakılacak olursa bu yumuşatıcı grubu suda disperge olabilen veya suda çözünen yapılara sahip olma özelliği taşımaktadır.

Makro ve Mikro Silikonlar ın kumaştaki etkileri

• Yumuşak, kaygan ve dolgun bir görünüm kazandırmak

• Sürtünme dayanımının artmasını sağlamak

• Dikiş kolaylığı sağlamak

• Buruşmazlık oranını arttırmak

• Yırtılma dayanımını arttırmak

• Yıkama dayanıklılığının arttırılması

• Kumaşa antipiling özellik kazandırmak

• Kumaşa su iticilik (hidrofob) özelliği kazandırmak

• Kumaşa hidrofil özellik kazandırmak

• Antistatik özellik kazandırılması

• İleri adımlar için işlem güvenliği sağlamak